Jak życzliwość zmienia firmę?
Wzajemne okazywanie sobie życzliwości zwiększa zaangażowanie i satysfakcję pracowników
Czym jest życzliwość?
W kulturze nastawionej na rywalizację przekonanie, że bycie uprzejmym nie ułatwia osiągania celów (Agarwal, 2019) sprawiało, że życzliwość nie była szczególnym przedmiotem zainteresowania liderów, a już na pewno trudno było postrzegać ją jako kompetencję. Przywodziła raczej na myśl drobne, bezinteresowne akty dobroci, takie jak przytrzymanie drzwi osobie z dużą liczbą bagaży albo przyniesienie wody zmęczonemu współpracownikowi. Gesty, które wprawdzie świadczą o dobrym wychowaniu, ale nie zmieniają świata.
Takie zawężenie rozumienia życzliwości nie tylko uniemożliwia wykorzystanie jej potencjału do zwiększenia zysków organizacji, ale niesie dla niej sobą ryzyko realnych strat. Dlatego należy wyraźnie odróżnić bycie miłym od bycia życzliwym, bo choć zachowania te wydają się podobne, ich motywacje i konsekwencje są odmienne.
Bycie miłym wynika z potrzeby bycia lubianym – w konsekwencji mili pracownicy łatwiej ulegają opiniom innych i częściej unikają trudnych rozmów. Własna reputacja bywa dla nich ważniejsza niż rozwój organizacji i dobro innych pracowników (Parker, 2021).
Tymczasem w przypadku życzliwości okazywanie komuś szacunku nie stoi w sprzeczności z odważnym mówieniem prawdy – nawet jeśli nie daje to gwarancji wzajemności lub osobistej korzyści. Czynniki zewnętrzne odgrywają tu drugorzędną rolę i nie mają aż tak dużego wpływu na to, jak zachowa się życzliwa osoba. W konsekwencji życzliwe osoby nie tylko wzbudzają zaufanie wśród współpracowników, ale wprowadzają innowacyjne rozwiązania do pracy zespołu (Parker, 2021).
Dlaczego życzliwość jest ważna?
Aż o 44% bardziej zaangażowani w swoją pracę byli pracownicy zespołów, w których panowała atmosfera życzliwości. Wzajemny szacunek i uczynność sprawiały też, że wzrastała ich energia (o 26%) i satysfakcja (o 36%) (The Association of Professional Executives of the Public Service of Canada, APEX), wpływając na efektywność wykonywanych zadań i lojalność pracowników wobec firmy. U pracowników zaobserwowano również niższy poziom stresu i lepszy stan zdrowia, co z kolei znacząco obniżyło ich absencję (Seppälä, 2024) i podniosło jakość wykonywanych zadań (The Association of Professional Executives of the Public Service of Canada, APEX). Okazali się też bardziej kreatywni (Achor, 2018).
O obecności życzliwości wiele mówi to, jak wygląda komunikacja w grupie. Dobrą praktyką jest na tym poziomie chociażby kierowanie do zespołu podziękowań za dobrze wykonane zadanie albo przysługę. Nie bez znaczenia są także komunikaty dotyczące szeroko rozumianej pomocy – na przykład zaoferowanie wsparcia podczas wdrażania nowego pracownika.
Istotną rolę pełnią także komplementy. Nie tylko wywołują one pozytywne emocje i poprawiają nastrój, ale także wpływają na poczucie spełnienia i samoocenę pracowników (Sezer, Nault, Klein, 2021). To ważne czynniki chroniące przed wypaleniem zawodowym. Warto też wiedzieć, że z komplementów czerpią nie tylko ci, którzy je otrzymują – docenienie efektów działań współpracownika i pochwalenie jego pomysłów zwykle poprawia nastrój obu stron (Sezer, Nault, Klein, 2021).
Wyzwania związane z życzliwością
Emocje i zachowania ludzi są zaraźliwe. Pracownik, który doświadcza dobroci i komplementów, chętniej odwdzięczy się tym samym – nie tylko obdarowującemu go koledze, ale także innym członkom zespołu (Sezer, Nault, Klein, 2021).
Jednak dawanie komplementów nie wszystkim przychodzi naturalnie. U niektórych wręcz wywołuje dyskomfort i niepokój (Boothby, Zhao, Bohns, 2021), wynikający z niepewności, które komplementy będą wartościowe, a które mogą okazać się niezręczne.
Trudności te potęgują się zwłaszcza w zróżnicowanych kulturowo środowiskach pracy. Dla przykładu: motywowane szczerym podziwem stwierdzenie, że – mimo braku europejskiego wykształcenia – osoba azjatyckiego pochodzenia osiąga dobre wyniki finansowe na europejskim rynku, może zostać przez nią odebrane jako protekcjonalne lub europocentryczne.
Dlatego w takich sytuacjach warto korzystać z empatyzera, który uwzględnia różnice kulturowe i podpowiada, jak komunikować się z daną osobą.
