Kultura wyjaśnia nam zasady rządzące światem – i większość z nas trwa w przekonaniu, że te zasady są uniwersalne. Trudno o większą pomyłkę.
Czym są różnice kulturowe?
W różnicach kulturowych problemem nie jest to, co widać, jak np. różnice w ubiorze, jedzeniu, muzyce czy obyczajach. To tylko przejawy kultury. Największym problemem jest to, czego w kulturze nie widać, a więc jej istota. Istotą jest zwykle sposób postrzegania spraw fundamentalnych, np.:
- czasu;
- hierarchii (tego, kto i nad kim ma władzę);
- co uznawane jest za obraźliwe, a co za pochlebne;
- co stanowi tabu, a co może być widoczne;
- zabawy;
- problemów;
- sieci kontaktów;
- roli siebie samego.
Przestrzegając reguł jednej kultury, można złamać wszystkie reguły drugiej kultury
Kultura jest jak system operacyjny. Uruchomienie aplikacji z Windowsa na Unixie albo IOS jest, delikatnie mówiąc, niełatwe. Konieczne jest coś, co na bieżąco będzie tłumaczyć jedno zachowanie na drugie. Ewentualnie trzeba będzie napisać program pod konkretny system, czyli pod konkretną kulturę. W przypadku ludzi chodzi o nauczenie ich nowych zasad.
Niektóre z tych zasad mogą być całkowicie sprzeczne ze starymi. Przepalą wszystkie „bezpieczniki kulturowe”, które w sobie nosimy. Może się to stać np. wtedy, gdy ktoś w relacji biznesowej chwyci nas za rękę. W jednej kulturze to dowód zaufania, a w innych zachowanie zarezerwowane dla związków romantycznych i relacji dziecko – rodzic.
Dlaczego rozwiązywanie problemów wynikających z różnic kulturowych jest takie ważne?
Różnice w sposobie działania między kulturami to niekiedy jedna wielka pułapka. Przykład: obydwie strony chcą dobrze, chcą dokończyć projekt. Tyle że w zupełnie inny sposób się komunikują. W kulturach, gdzie mówienie „nie” jest związane z ryzykiem utraty wiarygodności, jest zastępowane „niemym nie”, czyli „tak”, które oznacza „nie”. Jeżeli nie zrozumiesz tej różnicy, to poczujesz się okłamany, świadomie wprowadzony w błąd.
Podobnie rozmowa Anglika z Norwegiem może być pełna nieporozumień. „Oh, by the way…” w języku Brytyjczyka będzie oznaczało: „a teraz najważniejsza sprawa – krytyka”, co zostanie rozumiane przez Norwega jako: „nic ważnego, drobna sprawa”.
Nikt nie jest winny. Po prostu zabrakło wiedzy i tłumacza. Niestety, tego typu nieporozumienia mogą generować realne straty dla biznesu i kultury organizacyjnej.
Konsekwencje złego zarządzania różnicami kulturowymi
Konflikty i nieporozumienia to najmniejszy problem wynikający z różnic kulturowych. Ale różnice kulturowe mogą zaważyć na karierze zawodowej, chociażby z powodu złej interpretacji zachowania danej osoby.
Na przykład w kulturze indywidualistycznej stawia się na autoprezentację. Przerywanie wypowiedzi innych nie jest tu grzeczne, ale dopuszczalne. Podobnie jak głośne mówienie, okazywanie pewności siebie itd. Takie zachowanie będzie jednak całkowitą odwrotnością tego, czego oczekuje się od ludzi w Azji.
W efekcie zdolny człowiek – mimo swoich kompetencji – może zostać bardzo źle oceniony i tym samym utracić szansę na dalszy rozwój. Firma zaś traci różnorodność kulturową, talenty, zniechęca i demotywuje najzdolniejszych. Co może być gorszego?
W czym może tu pomóc Empatyzer?
Warto zaznaczyć, że sam fakt urodzenia się i wychowania w danym kraju nie definiuje osoby – każdy z nas może być nieco inny. Dlatego Em sprawdza realne różnice kulturowe między konkretnymi ludźmi i dobiera odpowiednie porady. Użytkownik nie popełni błędu tam, gdzie może go z łatwością uniknąć.
Jest to także najbezpieczniejszy sposób nauki o różnicach kulturowych. Zamiast uczyć się na błędach, uczymy się dobrych zachowań, uświadamiając sobie błędy, które moglibyśmy popełnić. Wartością szczególną jest to, że Empatyzer poprawia komunikację od pierwszego dnia, w którym zaczniesz korzystać z jego pomocy.
